MENU

Van pakhuis naar markthal

In het voormalige fietsendepot in Utrecht, onderdeel van de herontwikkeling van Merwede, ontwerpt Mei een markthal met horeca, creatieve bedrijvigheid en stadslandbouw. In opdracht van Lingotto Ontwikkeling B.V., Janssen de Jong Projectontwikkeling en 3T Vastgoed geeft Mei de transformatie van het depotgebouw vorm. Het karakteristieke gebouw blijft behouden, en worden er nieuwe kwaliteiten – zoals een circulaire optopping- aan toegevoegd. Onder de naam ‘MENU’ gaat deze unieke plek zich openstellen voor haar omgeving en wordt het een bruisend middelpunt in de nieuwe stadswijk Merwede.

Smaakmaker voor Merwede

MENU is gelegen op het terrein van de OPG (Onderlinge Pharmaceutische Groothandel). Een plek die zich op dit moment kenmerkt door een zandvlakte, heipalen en grote loodsen, wordt binnen enkele jaren omgevormd tot een dynamische, groene stadswijk. Om dat te bereiken, wordt er veel nadruk gelegd op aantrekkelijke placemaking en programmering. MENU leent zich hier perfect voor; het pand ligt aan het begin van de Merwedekanaalzone en wordt grotendeels publiek toegankelijk, waardoor het een sleutelfunctie krijgt in het samenbrengen van de buurt. Het gebouw onderschrijft het gemeentelijk actieprogramma ‘Samen stad maken op de Utrechtse manier’ en wordt een dynamische plek met een levendige samenleving en grote aantrekkingskracht op (jonge) mensen, waar creativiteit, kennis en energie worden gedeeld.

Fietsdepot uit jaren ’80

Het te transformeren gebouw, ontworpen door Aronsohn Raadgevend Ingenieursbureau, is een pand waar je niet zo snel verliefd op wordt; typisch jaren ’80 en een stuurse, gesloten uitstraling. Dit is te herleiden naar haar voormalige functie. Van origine werd het gebouw namelijk gebruikt voor de opslag van medicijnen en van 2006 tot juni 2021 was het in gebruik als gemeentelijk fietsendepot. Desondanks heeft het gebouw buitengewone karakteristieken, zoals grote hoogtes en eindeloze kolommen aan de binnenkant. Na transformatie krijgt het gebouw een kathedraal-achtige ruimtelijkheid, waardoor het zich uitstekend leent als ontmoetingsplek.

Lokale voedselproductie

Misschien wel een van de meest kenmerkende en vernieuwende aspecten aan het gebouw is de inpandige integratie van lokale voedselproductie. Hierbij wordt de CO2 die in het gebouw aanwezig is goed opgenomen en benut. Alles wordt volledig geklimatiseerd en gemonitord, en blijft in het zicht van de bezoeker.

Het gekweekte voedsel wordt verkocht in de markthal, aan buurtbewoners en de lokale supermarkt. Zo maken we lokale productie onderdeel van de wijk en stimuleren we voor ontmoetingen in de hal.

Twee fasen

MENU wordt in twee fasen gerealiseerd. De tijdelijke invulling kent werkplekken, ruimte voor evenementen en horeca op de begane grond en het dak. Mensen kunnen er terecht voor lokaal geproduceerd eten en een hapje en een drankje op een zonnig terras. In de tweede fase – die naar verwachting in 2023 gerealiseerd zal worden – is een optopping gepland met ongeveer veertig loftwoningen. Deze worden als losse blokken boven op het bestaande gebouw geplaatst, waardoor een speelse en herkenbare vorm ontstaat.

Nieuwe waarden

In beide fasen wordt er rekening gehouden met nieuwe waarden omtrent duurzaamheid en natuurinclusiviteit, passend bij de drie kernwaarden van het plan: lokaal, samen en voor een betere wereld. Toepassing hiervan vindt plaats op meerdere niveaus. Er wordt zoveel mogelijk gerecycled, afvalstromen worden gereguleerd, er komt ruimte voor kennisdeling en er is speciale aandacht voor lokaal geproduceerde groente en planten.

In de praktijk betekent dit dat er in het tijdelijke ontwerp zo min mogelijk ingrepen in de gevel worden gedaan; alleen de puien worden vervangen door hergebruikte glazen exemplaren. Er zal toegang tot het dak worden verschaft, zodat het gehele bestaande gebouw optimaal geprogrammeerd kan worden. Daarnaast wordt er een stuk van het dak gedoneerd aan de community, wat gebruikt kan worden voor eigen initiatieven.

In de tweede fase wordt er een circulaire optopping op het bestaande gebouw geplaatst. Daarmee vormt het bestaande gebouw de fundering voor de woningen. De nieuwe toevoegingen zijn demontabel, aanpasbaar en toekomstbestendig. De loftappartementen krijgen toegang tot zowel een privaat terras als gemeenschappelijke daktuin, waar ruimte is voor de community om samen te komen. Door de blokvormige opbouw van de optopping kan er veel daglicht in de woningen komen. Zo wordt er een natuurlijk en prettig leefklimaat gecreëerd.

Ook de programmering van MENU draagt bij aan de drie kernwaarden die deze transformatie representeert. Naast een markthal waar lokaal geproduceerd voedsel wordt aangeboden, is er plek voor kleine maakindustrie, co-werkplekken en een boetiekhotel. Bedrijven die zich hier gaan vestigen, worden zoveel mogelijk onderdeel van een circulaire economie waarbij de afvalstromen slim worden gereguleerd. Op die manier vormt het afval van het ene bedrijf, de grondstoffen voor het andere. Tevens komt er een algemene fietsenstalling en wordt er een Kennislab gevestigd waar informatie op het gebied van duurzaamheid, circulariteit en innovatie gedeeld kan worden. In MENU komt alles samen op één plek – passend bij de nieuwe generatie.