Transformatie van binnenstedelijke garage naar ultra-duurzaam community gebouw
Vele steden over de hele wereld hebben de lockdown ten gevolge van COVID-19 aangegrepen om autovrije infrastructuur in te voeren en het stadsmilieu te verbeteren. In het licht van deze ontwikkeling en in antwoord op de maatschappelijke opdracht om de klimaatverandering tegen te gaan, is Parijs van plan de helft van zijn 140 000 parkeerplaatsen te schrappen om de stad groener en mensvriendelijker te maken. In aanvulling hierop heeft de stad Parijs een grootschalige studie gemaakt om de transformatie van binnenstedelijke garages te onderzoeken.
Project info
Status
Tender 2021
Opdrachtgevers
Quartus Ensemblier Urbain
Programma
Residential and public facilities
Toen de voormalige Citroengarage aan de – door Haussmann ontworpen boulevard – Avenue de la République in het 11e arrondissement van Parijs op de markt kwam, heeft Mei architects in samenwerking met Palissad Architectures en Quartus Ensemblier Urbain een ontwerp gemaakt voor de transformatie van deze garage. Het doel van deze opdracht was het potentieel van deze locatie en de grotere opgave in het algemeen aan het licht te brengen door het gebouw op een duurzame en circulaire manier een nieuwe bestemming te geven.
Mei heeft een ontwerp gemaakt met een combinatie van commerciële ruimtes en fietsprogramma in de plint en woningen daarboven. Het plan is gepresenteerd in de vorm van een manifest bestaande uit tien punten, gericht op het creëren van een ultra-duurzaam gebouw voor een inclusieve community, waarbij zoveel mogelijk bestaande materialen circulair worden hergebruikt. Dit ontwerp voor de getransformeerde Citroëngarage biedt ruimte aan mensen die binnen de charme van de historische stad willen wonen, mét de hedendaagse mindset van de nieuwe generatie.
Op alle fronten sluit het ontwerp aan bij de doelstellingen van Parijs. Zoals de fiets een hoofdrol heeft gekregen in het straatbeeld van Parijs, krijgt het dat ook in deze transformatie. Het gebouw zal voor een groot gedeelte voorzien worden van sociale huurwoningen (60%), en heeft een focus op de deeleconomie, waarbij de community samen gebruik maakt van ruimtes, gereedschappen en deelmobiliteit. De vernieuwde Citroëngarage laat zien dat nieuwe waarden ingebed kunnen worden in een historisch gebouw.
Manifest
1. Creëer gezamenlijke ruimtes, gemengd programma, en stimuleer democratisering van gebouwen
2. Bevorder diversiteit
De getransformeerde garage laat de stad binnen; letterlijk en figuurlijk. Op de begane grond komt een ‘Parijse’ passage die de straat met het hart van het gebouw verbindt. In de plint is een ontmoetingsplaats voor de buurt met gemeenschappelijke ruimten voor buurtbewoners en studenten en een café opgenomen. Bovendien komt er – speciaal voor de buurt en nog ongekend in Frankrijk – een grote openbare fietsenstalling en een werkplaats voor fietsreparaties.
Voor een levendige programmering worden winkels en activiteiten in het hart van het blok ontwikkeld. In combinatie met de mix van sociale huisvesting en koopwoningen, wordt er een inclusieve gemeenschap gecreëerd.
3. Vermijd bodemafdekking en vergroot de biodiversiteit
4. Bescherm en verbeter vegetatie en creëer groene eilanden
5. Draag bij aan energie-efficiëntie en koolstofreductie
Om bij te dragen aan meer stadsnatuur, wordt er in het plan ruimte gemaakt voor groene pleinen en (dak)tuinen. Daarbij wordt het regenwater opgevangen en slim hergebruikt. De grote opening in de Zuidwest gevel van de garage zorgt voor een natuurlijke luchtcirculatie tussen het project en het aangrenzende blok. Vegetatie op de daken en muren zorgt voor een betere thermische isolatie en het creëren van frisse, groene eilanden met een aangenaam klimaat – met prettige luchtvochtigheid en lagere temperatuur. Tevens wordt er voor de bewoners een gemeenschappelijke moestuin op het dak gemaakt en komen op diverse plekken bijenkorven, insectenhotels en vogelhuisjes.
6. Bescherm het erfgoed, ontwerp met respect voor de directe omgeving
7. Transformeer gebouwen en bouw circulair
Eén van de belangrijkste aspecten aan het ontwerp is de manier waarop de bestaande gebouwen worden (her)gebruikt. Als onderdeel van de geschiedenis van de buurt wordt het bestaande silhouet van de garage behouden. Daarbij worden ook de funderingen, kelder en de benedenverdieping bewaard gebleven, evenals de stalen balken.
De gesloopte materialen uit de bestaande gebouwen worden zo veel mogelijk hergebruikt in de nieuwe constructie. Als voorbeeld worden de oude, onbruikbare vloerdelen uit de garage vermalen en gebruikt als ballast voor de nieuwe vloeren.
Het nieuwe gevelontwerp is een herinterpretatie van de Haussmanniaanse compositiemethode van raster en boogramen. De nieuwe volumes worden tegen de aangrenzende gevels aan gebouwd, met een opening naar de tuinen van de achterliggende gebouwen. Daarbij wordt rekening gehouden met het uitzicht van buurgebouwen en de kwaliteit daarvan. Een uitdagende opgave vanwege de geldende bouwenvelop, met strikte regels wat betreft daglichttoetreding en afstand ten opzichte van de gevels.
8. Bevorder een optimale, kwalitatieve bouwplaats, met zo min mogelijk impact op het milieu
Om de bouw binnen de restricties van de stad zo soepel mogelijk te laten verlopen en zo min mogelijk overlast te veroorzaken voor de buurt, wordt er met geprefabriceerde en modulaire (hoofdzakelijk houten) elementen gewerkt. Deze manier van bouwen heeft meerdere voordelen: het is een snelle en duurzame bouwmethode; doordat de materialen worden afgewerkt in de fabriek wordt een zeer hoge kwaliteit gewaarborgd; de bouwmethode is geluidsarm, zodat geluidsoverlast voor buren tot een minimum wordt beperkt. Bovendien heeft het hergebruiken van de bestaande materialen, zoals hout en staal, een economisch voordeel, omdat er minder vervoerd hoeft te worden.
9. Ontwerp flexibel, schaalbaar en modulair
Het nieuwe plan wordt flexibel in opzet. Er wordt gebruik gemaakt van het Open Bouwen-principe – gebaseerd op een open kolommenstructuur zonder dragende muren – zodat het gebouw aanpasbaar is naar de wensen van huidige en toekomstige gebruikers. De studentenwoningen kunnen daardoor in de toekomst worden omgebouwd tot bijvoorbeeld een hotel of een verzorgingstehuis. De grote fietsenstalling kan worden getransformeerd tot sporthal, co-werkplekken, etc. Hierdoor is het gebouw optimaal toekomstbestendig.
10. Creëer collectiviteit en burgerparticipatie
Het nieuwe gebouw biedt veel mogelijkheden om de buurt samen te brengen en te activeren. Zo is er ruimte voor tijdelijke tentoonstellingen op de begane grond, en een ruime kunstgalerij op de bovenverdiepingen die zichtbaar is vanaf de binnenplaats. De getransformeerde garage omarmt hiermee op eigen wijze de lokale initiatieven van de community.
